Zmiany w finansowaniu opieki żłobkowej

Jest szansa, że od 1 stycznia 2022 r. budżet państwa przejmie od samorządu wydatki związane z dofinansowaniem pobytu dzieci do lat 3 w  żłobkach niepublicznych.

Takie rozwiązania przewiduje uchwalona 17 listopada 2021 r. przez Sejm ustawa o rodzinnym kapitale opiekuńczym, będąca częścią Polskiego Ładu – rządowego planu odbudowy polskiej gospodarki po pandemii COVID-19. Celem jest wsparcie samorządów borykających się z problemem niedoszacowanych budżetów po wcześniejszych zmianach ustawowych,  w wyniku których znaczącą obniżyły się ich wpływy z podatków m.in. PIT i CIT

Toruń należy do samorządów, które od lat z własnej inicjatywy wspierają rodziców dzieci w wieku żłobkowym i przedsiębiorców prowadzących miejsca opieki nad dziećmi do lat 3. Wsparcie to ma formę dotacji do pobytu maluchów w placówkach niepublicznych. Obecnie jest to w Toruniu 400 zł na dziecko miesięcznie (500 zł na dziecko z niepełnosprawnością). 

Teraz jest szansa, że w ramach rekompensowania samorządom utraconych dochodów zobowiązanie wspierania rodziców najmłodszych dzieci przejmie na siebie państwo, w oparciu o przepisy wspomnianej ustawy o rodzinnym kapitale opiekuńczym. Jeśli wejdzie ona w życie, od 2022 r. środki z budżetu państwa  zastąpiłyby  w Toruniu dotychczas wypłacane placówkom niepublicznym przez miasto.

Według zamysłu ustawodawcy rodzinny kapitał opiekuńczy ma trafić do rodzin mających na utrzymaniu dzieci, a jego celem jest przede wszystkim częściowe pokrycie wydatków związanych z opieką nad drugim i kolejnym dzieckiem w wieku, co do zasady, między 12. a 36. miesiącem życia. Kapitał ten ma przysługiwać do 36. miesiąca życia w maksymalnej wysokości 12 tys. zł na dziecko. Będzie to świadczenie niezależne od dochodów rodziny oraz nieopodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Warto podkreślić, że rodzinny kapitał opiekuńczy będzie świadczeniem przyznawanym na wniosek osoby uprawnionej. Zadaniami związanymi z przyjmowaniem i rozpatrywaniem wniosków oraz wypłatą świadczenia będzie się zajmować Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Przysługująca kwota świadczenia będzie wypłacana w miesięcznych częściach/ratach. Miesięczna wysokość świadczenia będzie wynosić 500 zł przez 2 lata lub 1000 zł przez rok.

Prawo do rodzinnego kapitału opiekuńczego będzie przysługiwać także osobom , które już w dniu wejścia w życie ustawy (tj. 1.01.2022 r.) mają drugie i kolejne dzieci w wieku od 12. do 36.miesiąca życia. Osoby te będą uprawnione do otrzymywania rodzinnego kapitału opiekuńczego proporcjonalnie za okres od dnia wejścia w życie ustawy do czasu ukończenia przez drugie lub kolejne dziecko 36. miesiąca życia.

Uchwalona ustawa nowelizuje także ustawę z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 określając warunki i tryb przyznawania dofinansowania do pobytu w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna. Powyższe dofinansowanie przysługiwać będzie na dziecko, które uczęszcza do żłobka klubu dziecięcego lub dziennego opiekuna, jeśli nie został przyznany na to dziecko rodzinny kapitał opiekuńczy, tj. dzieci pierwsze i jedyne w rodzinie, pierwsze z rodzin, w których kolejne dziecko objęte jest kapitałem i wszystkie w wieku przed ukończeniem 12. miesiąca życia i po ukończeniu 36 miesiąca życia.

Dofinansowanie będzie przysługiwać w wysokości 400 zł miesięcznie i będzie przekazywane bezpośrednio podmiotowi prowadzącemu żłobek, klub dziecięcy lub zatrudniającemu dziennego opiekuna, obniżając miesięczną opłatę ponoszoną przez rodziców. Tak jak w przypadku rodzinnego kapitału opiekuńczego, dofinansowanie to będzie udzielane na wniosek  rodzica lub opiekuna i wypłacane przez ZUS.

Oba świadczenia mają za zadanie szeroko rozumiane wsparcie rodzin z dziećmi, pomoc w łączeniu rodzicielstwa z pracą zawodową oraz zachęcanie podmiotów do tworzenia do nowych miejsc opieki nad dziećmi do lat 3. Dodatkowo rodzice mogą korzystać ze świadczenia w ramach Programu Rodzina 500+, które przysługuje na wszystkie dzieci do ukończenia 18. roku życia.

Jeśli ustawa o rodzinnym kapitale opiekuńczym zostanie podpisana przez Prezydenta RP, wówczas wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2022 r.